‘Hervorming van publieke omroep op de lange baan’, kopte het NRC recentelijk. De door staatssecretaris Dekker gewenste copernicaanse wending blijft uit. Niet de buitenwereld, maar de Hilversumse aarde staat centraal. Mag ik zeggen dat de omroepen na een jarenlange zoektocht de tijdgeest nog altijd niet gevonden hebben? Ja, dat mag ik zeggen. Zelf ben ik voortdurend op zoek naar de tijdgeest, geen misverstand daarover, de dag van morgen is verduveld lastig te grijpen, maar ik laat mij leiden door wat komt en niet door wat is.
De toekomst staat dicht genoeg bij om te kunnen zien wat zij wil, maar voor Hilversum lijkt de afstand groot genoeg om je er niet veel van aan te trekken. Alsof morgen een realiteit is waaraan we kunnen ontsnappen. De vluchtleiding van de omroepen, het NPO-bestuur, heeft een dappere poging gedaan om het tribale karakter te doorbreken, maar de ‘Noord-Koreaanse benadering’ van het bestel door de NPO werd door de omroepen niet op prijs gesteld.
Bij de voorbereidingen voor het Concessie-beleidsplan 2016-2020 ging Hilversum van een bestuursorganisatie naar een mediabedrijf en weer terug. En van een organisatie met een decentrale sturing naar een centrale sturing en weer terug. Van de reactionaire ideeën van Dekker, die zijn weerklank vond in het uitstekende rapport van de Raad van Cultuur, is weinig overeind gebleven. Afgezwakt en zwaar verdund zijn denkbeelden van het adviesorgaan overgenomen in het beleidsplan, maar mij dunkt meer voor de vorm dan voor het ‘echie’. De omroepen vrezen concurrentie. Hilversum hoeft de concurrentie niet te vrezen, maar zichzelf. Dat de wereld van morgen vraagt om radicale herbezinning vereist dat je niet het heden als aansporing neemt om te handelen. Het medialandschap hee! schijt aan de status quo. Het bewijs daarvoor wordt dagelijks geleverd.
Van de door de Raad van Cultuur geopperde openstelling van het bestel voor derde partijen is in de plannen weinig over. Vind ik jammer. Als branded contentspecialist en makelaar had ik wel oren naar het bedenken en financieren van maatschappelijk relevante programma’s met derde partijen. Het idee het bestel voor niet-omroepen toegankelijk te maken is dermate afgezwakt dat het niet uitnodigt om een poging te wagen.
Ik droomde er al van. Stel je toch eens voor dat de open source tactiek van de digitale wereld, al is het maar een paar uur per week, wordt toegepast op het bestel. Een bestel van, voor en door iedereen. Een soort Open Bak-tv. Niet één keer per jaar één week innovatie een kans geven (TV Lab), maar elke dag de ruimte bieden aan vernieuwing en mislukking. Het lef hebben om te schitteren en de moed hebben om te falen, dat is wat de mediawereld anno 2015 karakteriseert. Op je bek gaan, opstaan en doorgaan.
Hilversum hee! het geld, de kennis, de creativiteit en de schaalgrootte om voorop te lopen, maar het geïnternaliseerde eeuwige spel om de macht houdt vernieuwing tegen. Met het ingediende Concessie-beleidsplan 2016-2020 hebben de omroepen zichzelf vrijwillig op een schaduwrijke plek gepositioneerd in het medialandschap. Het woord is nu weer aan Dekker, aan de Raad van Cultuur en aan het Commissariaat. En wellicht daarna aan een Taskforce, een Werkgroep, een Adviesorgaan, een Raad van Deskundigen, een Club van Geïnformeerden, you name it. De wereld draait door.