Juli 2014

Vangalen, naam van een Nederlands legioen van krijgsheren, spectators en verslaggevers. De vangalen komen van oorsprong uit de Lage Landen. Ter verdediging en uit landsbelang stak voorman Van Gaal met zijn legioen in 2014 de Grote Oceaan over. De vangalen raakten wereldwijd bekend als veroveraars. Na de totale vernietiging van de gevreesde Spanjaarden bij de Slag van Salvador konden de onverschrokken manschappen op massale steun van de bevolking rekenen. Op 5 juli deed Van Gaal iets waarmee de naam van de voorman voor eeuwig werd gevestigd. Hij wisselde.

Vangalisme, vangaalkunde. Etymologisch verwant aan vandalisme (barbaarse vernielzucht) en evangelisme (blijde of goede boodschap). Het vangalisme kenmerkt zich door het uitdragen van een overtuiging die niet voor discussie vatbaar is. Een vangalist draagt een onbetwistbare boodschap uit. Voor een vangalist is er slechts één weg richting de waarheid.

(Heilige) gaal, een legendarische kelk. In de literatuur zien we de eerste verwijzing naar de heilige gaal in een verhaal over een heroïsche zoektocht in de 12e eeuw:‘oec sach ic weder ende vort dat grael vor mi draghen, dat heilege grael‘ (ook zag ik de kelk voor mij heen en weer gedragen worden, de heilige gaal). De heilige gaal is een kelk die volgens de legende tevoorschijn komt bij de laatste ceremonie op een toernooi. De gaal speelt een grote rol in de middeleeuwse ridderepiek en in eigentijdse verhalen.

Zo zal het etymologisch woordenboek van de toekomst er uitzien met nieuwe lemma’s rondom Van Gaal. Vangalisme is een realiteit die we zelf creëren. Het is een samenspel tussen bevolking en verslaggevers, al zijn het vooral de journalisten die het vangalisme van betekenis voorzien. De keeperswissel in de kwartfinale werd wereldwijd bejubeld door de pers: geniaal, meesterzet, legendarisch, sensationeel, briljant, a touch of genius (BBC). En dat voor een wissel.

De taak van een coach is om mensen op het juiste moment op de juiste plaats te zetten en daarna is het hopen en bidden dat het goed uitpakt, waarbij Vrouwe Fortuna het laatste woord heeft. Ik geniet van het WK, volop, maar ik geniet ook van de linguistic turn van de sportverslaggevers. De inkt van de in azijn en zoutzuur gedoopte pennen van de sportjournalisten verspreidt opeens een zoete, aangenaam verfrissende bloemengeur. Zijn jullie nou de lulletjes rozenwater of ben ik…? Ik hoor het Van Gaal denken en zeggen. En gelijk heeft hij – wat natuurlijk een pleonasme is in dit specifieke geval.

De verzuiling in de sportjournalistiek is, in tegenstelling tot de reguliere journalistiek, niet naar de achtergrond verdwenen. Levensbeschouwelijke zuilen als Cruijff-adepten, Armstrond-bewonderaars en Van Gaal-bashers doen hun zegje in de publieke ruimte, waarbij argumenten ad hominem geoorloofd zijn. Sterker gesteld, waarbij de persoonlijke aanval een wezenlijk onderdeel is van het journalistieke handwerk. Wat pleit voor de sportjournalistiek is dat het ontbreken van objectieve verslaggeving op geen enkele manier verhuld wordt. Voetbal International, waar lont en kruit aan één tafel zitten, is een fraai voorbeeld van een programma met de journalist in de rol als supporter en belangenbehartiger. Kun je kwetsen, kwets dan mee. Ik ben benieuwd hoelang de pacificatie van zomer 2014 standhoudt in de sportjournalistiek. Het vangalisme staat als een huis en is onwrikbaar. Prestaties daarentegen zijn aan verandering onderhevig. Als Van Gaal binnenkort weer een plas oversteekt, dan wacht hem de Engelse pers. Ik sluit niet uit dat het hem aan zijn reet zal roesten wat voor stierenschijt of lof de buitenwacht over hem uitstort. Een vangalist kleurt niet mee met zijn omgeving. Standvastigheid, het heeft wel wat. Ben ik nu bekeerd?

• Tweet